Юлдус

Деревня Ичкина на речке Ичкино после 1966 года переименована в деревню Юлдус, что значит по- русски «Путь дружбы».

Җирле тарихчылар (Ә. Хәбибуллин) рәсми датага кадәр биредә татарлар яшәгән дип саный. Һәм аларның Себер ханлыгына буйсынганнарын исбатлый. Исәткә койган Эчкен, Терсәк һәм Кызылбай елгалары буенда яшәгән татарлар себер татарларының терсәк ыруыннан таралганнар дигән фикер бар. Эчкеннең кайчан нигезләнүенә тарихи дәлилләр юк. Башка чыганаклардан билгеле булганча, 1586 елны Эчкеннән Әлмән-күл якларына 12 нәсел барып урнаша, шуңа күрә Әлмән районының бүгенге гербында яшел кырга 12 алтын башак һәм чабып барган ат рәсеме төшерелгән. Өлкәдәге башка күпчелек авылларның шул чорда Эчкеннән тармакланып таралуы билгеле. Шулай булгач, Эчкен Казан егылганга кадәр булган дияргә нигез бар.

Патша заманында волость үзәге була. Октябрь революциясенә кадәр Эчкендә өч меңгә якын татар яшәгән, ул заманына күрә шәһәрне хәтерләткән. Ул вакытта ук Эчкендә мәчет-мәдрәсә, казна (министрлык) мәктәбе була. Халык игенчелек, малчылык, аучылык, балыкчылык белән шөгыльләнә, сәүдә итә, гаскәри хезмәттә була. Эчкен авылы волость үзәге булып тора, сишәмбедә биредә зур базарлар уздырыла. Эчкенлеләр үз авылларында гына түгел, тирә-яктагы тагын 15 авылга нигез салган, дигән мәгълүмат бар. Алар – Курган өлкәсенең Әлмән, Сафакүл, Шадрин районнарында һәм Чиләбе өлкәсенең Коншак районындагы зур татар авыллары. Бу авылларга «эчкен сөйләше» һәм уртак милли-дини гадәтләр, йолалар, традицияләр, өс-баш, ашау-эчү хас.

Үз гомерендә 250 том китап күчереп язган, 95 яшенә хәтле яшәп, Риза Фәхретдинов хезмәтләренә кергән Габделнасыйр Сабитов; XIX гасыр башында рус патшасы тарафыннан төрек солтаны янына солых төзергә җибәрелгән, соңыннан Бохара әмиренә илче булып барган Фазыл Тынкачев; аның әтисе, 1767 елда Мәскәүгә Әби патша янына “Уложенная комиссия” эшендә катнашырга чакырылган Ибраһим сотник; XIX гасыр башында күренекле тюрколог И.И.Гигановка рус-татар сүзлеген төзәргә булышкан Әмир Морат; “Таһир-Зөһрә”, “Бүз егет” әсәрләренең авторы Әхмәт Уразаев-Кормаши – болар барысы да эчкен татарлары. Бу үзе үк авылның тирән тамырлы, бай мираслы, мәгърифәтле, нык традицияле булуын күрсәтә.

  • 2003 елда ачылган Эчкен мәчете

1964 елдан авылның исеме Юлдус дип үзгәртелә.

Эчкендә өлкәдә беренче булып, 2003 елда зур таш мәчет ачылды, аны үз акчасына хаҗи Әхмәдулла Хәбибуллин төзетә. Авылда шулай ук ике катлы урта мәктәп бар, анда татар теле, әдәбияты һәм тарихы укытыла. Бу эшне Тимергали әфәнде Галимов башкара. Эчкендә зур мәдәният сарае, китапханә бар, музей эшләп тора. Авылга газ кертелгән, асфальт җәелгән, бу эшләрнең күпчелеген Шадрин район советы депутаты, Бөтендөнья татар конгрессының Курган өлкәсе буенча рәис урынбасары, фермер Әхмәдулла Хәбибуллин башкарып чыккан.

 

Село Юлдус

(Историческое название Ичкино, в произношении коренных жителей  Эцкен) расположено на перекрестке трех дорог: Курган, Тюмень, Екатеринбург. Рядом с селом сосновый бор и березовая роща, река Ичкинка, разделяющая село на две части. Село Юлдус является древнейшим населенным пунктом Шадринского района. В четырех километрах от села Юлдус находится другая татарская деревня Сибирки (Янавыл) Юлдусского сельсовета. В обоих населенных пунктах живут ичкинские татары, жители тесно взаимодействуют между собой.

Главным занятием ичкинских татар издавна было хлебопашество, рыболовство и торговля, они очень трудолюбивые люди и считались «прилежнейшими земледельцами». Надо сказать, что жители села с давних времен были грамотными, образованными людьми, их охотно брали на царскую службу, писарскую и переводческую работу. До 1927 года дети занимались в частных школах медресе. В 1925 году в селе начали строить типовую школу. Появление избы-читальни приходится на начало 1930-х годов. В 1942 году был открыт первый медицинский пункт.

Как административная единица село ведет историю с 1924 года в составе Шадринского округа Уральской области. С 1934 года село входит в Челябинскую, с 1943-го – в Курганскую область. В 1955 г. Ичкинский сельсовет был ликвидирован и с. Ичкино и д.Сибирки вошли в состав Кондинского сельсовета Шатровского района. В июне 1963 года с. Ичкино вошло в состав Шадринского района, но так как в Шадринском районе уже было село Ичкино, то село было переименовано в Юлдус. В 1965 г. в с. Юлдус был создан Юлдусский сельсовет, в состав которого входят 2 населенных пункта: с. Юлдус и д. Сибирки.

Деревня Сибирки – родина Героя Советского Союза, участника Парада Победы 1945 года в Москве Гизатуллина Хамазана Гатаулловича, имя которого носит с октября 2010 года  Юлдусская средняя школа.

В настоящее время общая численность населения Юлдусского сельсовета составляет 628 человек. В 2000 году началась газификация с. Юлдус, сейчас село газифицировано полностью.

На территории сельсовета функционируют: сельскохозяйственные предприятия: КФХ «Хабибуллин А.Ш.» и ООО «Сибирки» (основной вид деятельности – выращивание зерновых, зернобобовых культур и семян масличных культур), магазины: в селе Юлдус – 4, в деревне Сибирки – 1; ФАП, пожарный пост – МПО, отделение «Почты России», Юлдусское культурно-досуговое объединение,  дошкольная группа «Юлдаш» и Юлдусская средняя общеобразовательная школа им. Х.Г. Гизатуллина — единственная в районе, имеющая детскую организацию под названием Пионерская дружина «Яшьлек».

Активно развивается туристско-краеведческое направление, ежегодно здесь проводятся соревнования по водному туризму «Весенние брызги», посвященные годовщине рождения Х.Г. Гизатуллина, на приз главы Администрации села.

Юлдус с давних времен было религиозным селом, были свои мечети. В декабре 2001 года в селе была открыта новая Соборная мечеть ичкинских татар, построенная под руководством Хабибуллина А.Ш. Это единственная соборная мечеть в Курганской области. В декабре 2011 года начала работать Белая мечеть в деревне Сибирки.

Жители села Юлдус и деревни Сибирки сохраняют и приумножают свои национальные традиции, активно благоустраивают свои дома, участвуют в общественной жизни. Одним из средств возрождения национального духа является проведение народных татарских праздников: «Сабантуй», «Навруз», «Корга буткасы». Активно развивается спортивно-массовая работа: охотничий биатлон, спортивная рыбалка, водный туризм.